تسمه فولادی به مقاطعی گفته می شود که اختلاف عرض با ضخامت آن بسیار زیاد باشد. این قطعات بسیار متنوع هستند و می توانند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرند. تسمه در دونوع گرم (فابریک) و سرد (ماشینکاری) تولید می شود. تسمه ماشینکاری شده دارای تلورانس کمتر می باشد که به دلیل فرآیند تولید گرانتر از نوع گرم است. تسمه های فولادی، در ساخت و ساز و تعمیرات عمومی و تعمیرات صنعتی ، ادوات کشاورزی ، تجهیزات حمل و نقل مورد استفاده قرار می گیرند. از تسمه نورد سرد در جایی استفاده می شود که به استحکام بحرانی و تلورانس کمتری نیاز باشد. انواع تسمه فولادی موجود در بازار، شامل تسمه گالوانیزه، استنلس استیل و فولادهای کربن دار با درصدهای مختلف می باشند. تسمه های استیل غالباً شامل استیل 304 و 316 است. از ویژگی های تسمه استیل میتوان به استحکام عالی در دمای بالا و خاصیت غیرمغناطیسی اشاره کرد.
تسمه استیل 304، اقتصادی ترین شکل تسمه استیل است. این تسمه برای همه مواردی که به استحکام و مقاومت در برابر خوردگی بیشتری مورد نیاز است، مناسب میباشد. این تسمه شکل پذیری بسیار خوبی دارد و با تمام روش های متداول میتوان جوشکاری کرد. کاربرد تسمه استیل 304 در ساخت و ساز و پروژه‌هایی است که در معرض عناصر مختلف قرار میگیرد. لازم است بدانید که از این مقطع در صنایع ساختمانی، صنایع نفت، صنایع شیمیایی، صنایع برق، صنایع غذایی و پزشکی استفاده میشود. تسمه استیل 316، در مقایسه با استیل 304 مقاومت دربرابر خوردگی عالی و استحکام بیشتری در دمای بالا دارد. کاربرد تسمه استیل 316 در تولید مواد غذایی ، تجهیزات دارویی ، قطعات کوره ، مبدل های حرارتی ، دریچه ها و پمپ ها ، تجهیزات شیمیایی و قطعات دریایی است.
تسمه های فولادی رایج از فولادها با درصدهای متفوت می توانند تولید بشوند که مهمترین آنها تسمه های فولادی ساخته شده از فولادی ST37، ST52 و CK45 می باشد. تسمه فولادی به راحتی برش داده می شوند، سوراخکاری و جوش پذیری این قطعات بسیار ساده است و می توانند وزن سازه را تحمل کنند و در پایه های پشتیبان ساختمان، حفاظ ها و ساخت وسایل مختلف استفاده می شوند. کاربرد رایج دیگر تسمه فولادی در صنعت فرفوژه است که هنر و زیبایی اهمیت بسیار زیادی دارد. بطور کلی تسمه های فولادی به دو صورت نورد گرم و سرد تولید می شوند.
در نوع نورد گرم (فابریک) از شمش فولادی استفاده می شود که با استفاده از کوره های نورد تسمه تولید می شود. این تسمه ها در اندازه های طولی متفاوتی عرضه می شود که از ۴ متر تا ۷ متر متغیر هستند. میزان تلورانس این نوع تسمه 3/0 است و معمولا در ساخت درب پنجره، ریل های جرثقیل، ساخت پالت استفاده می شود. از معایب تسمه نوردی میتوان به جوش پذیری و خمکاری نامناسب اشاره کرد. هنگامی که برای تولید محصول از تسمه نوردی استفاده میشود ممکن است باعث آسیب زدن به دستگاه‌ها و تجهیزات شود.
در نوع نورد سرد (ماشین کاری شده)، محصولات از ورق هایی فابریک و درجه یک و به صورت یک دست، مرتب، خوش برش و شاخه ای تولید می شوند. شاخه ها به صورت ۶ متری عرضه می شوند. در آخر لبه های تیز محصول به کمک ماشین آلات و ابزارهای مخصوصی ساییده می شوند و حالت گرد به خود می گیرند. تلورانس این تسمه ها 2/0 می باشد. از این نوع تسمه در نما سازی و مواردی که حساسیت زیادی دارند، استفاده می شود. نوع دیگری از تسمه های سرد که عملیات ماشینکاری بر روی آنها انجام نمی شود (برشی) نیز وجود دارد. تسمه های برشی در وروق های نازک با عرض های پایین دارای فر و وموج زیادی هستند، که معمولاً در عرض های بالای 80 میلیمتر تولید می شوند. این تسمه ها دارای فر و موج بیشتری در مقایسه با نوع ماشینکاری شده می باشند، هر چند از نظر ضخامت تلورانس کمتری دارند و معمولاً در زمینه هایی که طول کمی از تسمه نیاز می باشد استفاده می شوند.
نویسنده: مهدی حاجیان فر
